Niyetim Bosna'da yaşanılanları anlatmak değil. Zaten Bosna'da yaşananlar kelimelerle nasıl ifade edilir, anlatılır bilmiyorum ama size Bosna katliamını, yaşanmış bir öyküden yola çıkarak anlatan bir kitap tavsiye edebilirim. Sinan Akyüz'ün İncir Kuşları kitabını mutlaka okuyun. Hatta Bosna Hersek'e gitmeyi düşünüyorsanız, bu kitabı okuyup öyle gidin derim.

Saraybosna; Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da tarihin bıraktığı iyi, kötü tüm izleri görmek mümkün. Osmanlı'nın 400 yıl hüküm sürdüğü Bosna'da çok fazla tarihi eser var ve bunların birçoğu Saraybosna'da. Fakat bu eserlerin çoğu 1993 yılında yaşanan katliamda hasar görmüş ve orijinaline uygun olarak tekrar yapılmış.

Saraybosna'da gezilecek yerler ise şöyle; Başçarşı; Balkanların en büyük Türk çarşısı olan Başçarşı, başkent Saraybosna'nın kalbi niteliğinde. Başçarşı'da birçok Osmanlı eseri mevcut. Bunlardan biri Gazi Hüsrev Bey Camii. Mimar Sinan tarafından yapılan camide hala medrese eğitimi verilmekte.

Bir diğer Osmanlı eseri ise Başçarşı'nın simgesi haline gelen Sebil. Tarihi 15. y.y’a dayanan sebil, Bosna denilince akla ilk gelen yerler arasında ve bir inanışa göre eğer bu Sebil’den su içerseniz Bosna’ya tekrar gelirsiniz.

Kovaçi Şehitliği; Saraybosna'da ziyaret edilmesi gereken yerlerden biri de Bosna'nın ilk cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in kabrinin bulunduğu şehitlik. Bosna'nın bağımsızlığını kazanmasını sağlayan Aliya İzzetbegoviç, Boşnak halkı için büyük önem arz etmekte. Ayrıca Kovaçi şehitliğinde Osmanlı’dan kalma mezarlar da bulunmakta

Sonsuz Ateş; 2. Dünya Savaşı'nda hayatını kaybedenler anısına yakılan ateş, hiç sönmeden yanmaya devam ediyor. Sadece Bosna savaşı sırasında yakıt yetersizliğinden dolayı ilk ve son defa söndürülen ateş, İsa'nın Kalbi Katedrali'nin hemen çaprazında.

Vrele Bosne; . Eğer doğada vakit geçirmeyi seviyorsanız bu parka mutlaka gitmelisiniz. Yemyeşil doğa içerisinde göletlerin, yürüyüş alanlarının olduğu park, Saraybosna merkezine arabayla 20 dk uzaklıkta. Trenle gitmek isterseniz yine Saraybosna tren istasyonundan günlük seferler mevcut. Parkın girişinde ise upuzun etrafı ağaçlarla çevrili bir yol var. İster bu yolda yürüyebilir, isterseniz de faytona binip yorulmadan parka gidebilirsiniz. fotoğraf (Vrele Bosne)

Mostar; Saraybosna'dan sonra Bosna’nın bir diğer önemli şehri ise Mostar. Neretva Nehri üzerinde kurulu olan köprü, Bosna'nın sembolü haline gelmiş. Bunun nedenlerinden biri Boşnak ve Hırvat bölgesini birbirine bağlıyor olması ve katliamın izlerini taşıyor olması. Osmanlı eseri olan köprü 1993 yılında Hırvat tankları tarafından yıkılmış, 1997 yılında UNESCO ve dünya bankası desteğiyle bir Türk firması tarafından yeniden inşa edilmiş. Günümüzde birçok spor etkinliğine ev sahipliği yapan köprünün Boşnak adetlerinde de yeri önemli. Eskiden köprüden atlayamayan erkeklere kız verilmezmiş.

Blagaj Tekkesi; 600 yıl önce Anadolu'dan bölgeye gelen dervişler tarafından Buna Nehri'nin kenarına kurulan tekkenin diğer adı Alperenler Tekkesi. Burada ister yemek yiyebilir isterseniz Buna nehri'nde tekneyle gezintiye çıkabilirsiniz. Travnik; Vezirler Kenti olarak anılan Travnik, Osmanlı'dan günümüze kadar tarihi mimarisini koruyan şehirlerden biri. Bunu en iyi gözlemleyebileceğiniz yer ise Travnik kalesi. Şehri kuşbakışı seyredebileceğiniz kalede maalesef güvenlik önlemleri yeterli değil. Dikkatli olmakta yarar var. Poçitel; Bosna'nın her şehri ayrı güzel fakat bazıları sizi kendine hayran bırakacak güzellikte. Benim için bunlardan biri Poçitel oldu. Masmavi nehrin kenarında,Osmanlı'nın taş mimarisiyle yeşilin muhteşem uyumunun olduğu bir kent Poçitel. Dik bir yamaca kurulan kentde şehirle aynı adı taşıyan Poçitel kalesi var. Size tavsiyem Poçitel kalesine çıkarken ara sokaklardan kaybola kaybola gitmeniz. İnanın göreceğiniz yerler hafızanıza kazınacak ve kaleden seyredeceğiniz manzara da altına imzasını atacaktır. 6.fotoğraf (Poçitel) Jajce; Bosna'nın çok fazla bilinmeyen ama UNESCO'nun güzelliğini farkedip koruması altına aldığı şehir Jajce. Şehrin en belirgin özelliği göllerden ve şelalelerden oluşması. O şelalerden biri olan Pliva Şelalesi ise dünyanın en güzel 12 şelalesi arasında. Tabi şehir bu kadar güzelse, şehre giden yollar da ayrı güzel oluyor. Mesela bu göl evi manzarası 7. fotoğraf (göl evi) 8.fotoğraf ( jajce) 9.fotoğraf (Pliva gölü) Srebrenitsa; 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en büyük katliam olarak nitelendirilen Srebrenitsa katliamının yaşandığı, Birleşmiş Milletler'in 1993 yılında Boşnaklar için güvenli bölge ilan edip sonrasında 8 bin Boşnaklıya mezar olan şehir. Saraybosna gibi burada da katliamın, yaşanan trajedinin izlerini görmek mümkün. 10.fotoğraf Peki Bosna'da Ne Yemeli? Boşnak mutfağı daha doğrusu Balkan mutfağı Türk mutfağıyla hemen hemen aynı. Sadece söylemler farklı desek yeridir. Mesela onlarda böreğe burek deniyor. Bu burekler de bizim böreklerimiz gibi çok çeşitli ve lezzetli. En önemli özelliği ise odun ateşinde pişiyor olması. Başka bir benzer lezzetse köftesi. Tekirdağ köftesini andıran bu yemeğe Boşnaklar cevapi diyor. Köfte, yanında soğan ve kaymakla servis ediliyor. Yemeği yedik peki tatlı ne yiyelim derseniz bir balkan tatlısı olan trileçeyi yemeden dönmeyin derim. Bosna Hakkında Bilinmesi Gerekenler; Vize almadan gidebileceğiniz ülkeler arasında olan Bosna Hersek ekonomik olarak da birçok Avrupa ülkesine göre uygun. Şehir içi ulaşım konusunda zorlanmayacağınız Bosna'da otobüs ve tramvay seçenekleri mevcut. Eğer şehirlerarası yolculuk edecekseniz benim size tavsiyem imkanınız varsa araba kiralayın. Yoksa şehirlerarası tren ve otobüs seferleri var. Bunları da tercih edebilirsiniz. Özellikle Saraybosna-Mostar tren yolu dünyanın en güzel tren yolları arasında Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle